Spis treści:
Ergonomiczne stanowiska pracy są dostosowane do indywidualnych cech fizycznych każdego pracownika.
Jak jednak postępować, gdy te cechy obejmują niepełnosprawność fizyczną?
W tym kontekście pojawia się idea dostępności uniwersalnej. Dotyczy ona zarówno budynków, jak i środków komunikacji, takich jak strony internetowe, i opiera się na zapewnieniu dostępu dla każdego, bez względu na wiek. W kontekście środowiska pracy, idea ta zakłada, że idealnie stanowisko pracy powinno być dostępne dla każdego, bez ograniczeń związanych z trwałymi niepełnosprawnościami fizycznymi czy ograniczeniami wynikającymi z wieku. W poniższym artykule przedstawiono kryteria i korzyści płynące ze stanowisk pracy dostępnych dla wszystkich.
Projekt bez barier dla miejsca pracy
Oto kilka przykładów wyzwań, które należy rozważyć przy projektowaniu ławek roboczych dostępnych dla wszystkich: Pracownicy korzystający z wózków inwalidzkich lub mający trudności z poruszaniem się i staniem, napotykają ograniczenia w zakresie dostępnego obszaru roboczego. Często nie są w stanie sięgnąć ani pochylić, aby dosięgnąć przedmiotów umieszczonych poza zasięgiem ręki. Dodatkowo, jeśli przedmioty są umieszczone zbyt daleko, konieczne jest przesunięcie tułowia w celu utrzymania równowagi, co może zwiększać ryzyko bólu pleców i ramion spowodowanego stresem.
Wysokość pracowników ma tu istotne znaczenie. Optymalna wysokość stołu i powierzchni roboczej dla kobiet i mężczyzn różni się średnio o 125 milimetrów. Ogólnie uznaje się, że możliwość regulacji wysokości jest kluczowym elementem projektowym ergonomicznych ławek roboczych, co nabiera jeszcze większego znaczenia w przypadku ich wersji bez barier. Zasadniczo obowiązują następujące standardy: Stanowisko pracy, które spełnia wymogi DIN 33 402 i DIN EN ISO 7250, jest odpowiednie dla około 90% populacji.
| Kategoria | DIN 33 402 | DIN EN ISO 7250 |
|---|---|---|
| Cel i zakres | Dotyczy wymiarów ciała ludzkiego, które są istotne dla projektowania przestrzeni roboczych. | Międzynarodowy standard dotyczący podstawowych wymiarów ciała ludzkiego dla projektowania technicznego. |
| Wymogi dla osób niepełnosprawnych | Może zawierać wytyczne dotyczące dostosowania przestrzeni roboczych do różnych wymiarów ciała, w tym dla osób niepełnosprawnych. | Zawiera szczegółowe wymiary, które mogą być wykorzystane do projektowania produktów i środowisk dostępnych dla osób niepełnosprawnych. |
| Ergonomia | Zwraca uwagę na ergonomię w kontekście różnorodności wymiarów ciała, co ma znaczenie przy projektowaniu stanowisk pracy dla osób z ograniczeniami ruchowymi. | Podkreśla znaczenie uniwersalnego projektowania, uwzględniającego szeroki zakres wymiarów ciała, w tym osoby niepełnosprawne. |
| Zastosowanie | Może być stosowany do projektowania mebli biurowych, sprzętu przemysłowego i innych środowisk pracy. | Stosowany w szerokim zakresie dziedzin, od projektowania odzieży po projektowanie miejsc pracy i sprzętu. |
Przełamywanie barier – wykorzystanie ukrytego talentu
Aktualnie w Polsce mieszka około 4,7 miliona osób niepełnosprawnych, w tym znaczna część cierpi na poważne niepełnosprawności. Mimo istniejącego deficytu wykwalifikowanej siły roboczej, ta grupa ludności często pozostaje pomijana na rynku pracy. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z potencjału, jaki oferują osoby niepełnosprawne. W rzeczywistości, młodzi ludzie z niepełnosprawnościami fizycznymi często posiadają wysokie kwalifikacje i wykształcenie – w wielu przypadkach wyższe niż przeciętna osoba niepełnosprawna.
Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego w Polsce, około 40 procent osób z istotnym stopniem niepełnosprawności, które są bezrobotne, posiada wykształcenie zawodowe lub wyższe. Jednakże, ci ludzie są często marginalizowani na rynku pracy. Innymi słowy, istnieje niewykorzystany talent, który pracodawcy mogliby wykorzystać, wprowadzając system stanowisk pracy bez barier. Czasami wystarczy wprowadzenie kilku modyfikacji, takich jak specjalistyczny sprzęt czy rampa, aby ułatwić dostęp do miejsca pracy.
Dostosowanie zakładu produkcyjnego
W zakładzie pracy zajmującym się np. obróbką skrawaniem, takim jak toczenie czy frezowanie, wprowadzenie odpowiednich rozwiązań znacząco wspomaga pracę osób niepełnosprawnych ruchowo. Poniżej kilka kluczowych rozwiązań:
| Rozwiązanie | Opis |
|---|---|
| Dostosowanie wysokości maszyn i stanowisk pracy | Maszyny z regulowanymi podstawami umożliwiają dostosowanie wysokości do indywidualnych potrzeb pracownika, szczególnie dla osób na wózkach inwalidzkich. |
| Automatyzacja procesów | Zautomatyzowane systemy, takie jak roboty przemysłowe i systemy CNC, zmniejszają potrzebę wykonywania ciężkich, manualnych zadań, co jest korzystne dla osób z ograniczeniami ruchowymi. |
| Ergonomiczne narzędzia i uchwyty | Narzędzia z ergonomicznymi uchwytami ułatwiają manipulację i zmniejszają ryzyko urazów, szczególnie dla osób z ograniczeniami ruchowymi. |
| Dostępne ścieżki i przestrzenie robocze | Szerokie korytarze i przestrzenie robocze dostosowane do wózków inwalidzkich zapewniają bezpieczny i wygodny dostęp do maszyn i stanowisk pracy. |
| Podnośniki i platformy dla wózków inwalidzkich | Podnośniki lub platformy są niezbędne na stanowiskach pracy wymagających dostępu na różnych wysokościach, ułatwiając dostęp dla osób na wózkach inwalidzkich. |
| Dostosowane oświetlenie | Dobre oświetlenie jest kluczowe, szczególnie dla osób z ograniczeniami ruchowymi, które mogą mieć trudności z precyzyjnymi zadaniami. |
| Systemy wsparcia i alarmowe | Systemy alarmowe i wsparcia, takie jak przyciski awaryjne dostępne z poziomu wózka inwalidzkiego, zwiększają bezpieczeństwo pracowników. |
| Szkolenia i instruktaże | Regularne szkolenia dotyczące bezpieczeństwa i obsługi maszyn, dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych, zapewniają ich bezpieczeństwo i efektywność pracy. |
| Dostosowane ubrania robocze | Ubrania robocze dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych, które nie krępują ruchów i są łatwe do założenia. |
Wprowadzenie tych rozwiązań nie tylko wspomoże pracę osób niepełnosprawnych ruchowo, ale również przyczynić się do ogólnej poprawy ergonomii i efektywności pracy w zakładzie.
Intralogistyka i jej zalety w pracy osób niepełnosprawnych
Rozwiązania intralogistyczne oferowane przez firmę Bloksma mogą znacząco wspierać pracę w fabrykach zatrudniających osoby niepełnosprawne. Produkty Bloksma są ze sobą kompatybilne, co umożliwia efektywny przepływ materiałów poprzez łączenie różnych rozwiązań. Podnośniki stanowiskowe współpracują z wózkami, na których umieszczone są pojemniki na detale, co może być szczególnie korzystne dla pracowników z ograniczeniami ruchowymi, ponieważ umożliwiają one dostosowanie wysokości stanowiska pracy do indywidualnych potrzeb. Wózki z pojemnikami mogą być łączone w pociągi logistyczne Bloksma, co eliminuje konieczność używania wózków widłowych w strefach produkcji, zwiększając bezpieczeństwo i dostępność dla osób z różnymi niepełnosprawnościami. Dodatkowo, w przypadku potrzeby zbudowania stacji buforowych, supermarkety Bloksma idealnie sprawdzają się w takich miejscach, co może ułatwić organizację pracy i zwiększyć efektywność operacyjną, jednocześnie uwzględniając potrzeby osób niepełnosprawnych.
Korzyści dla firm
Gdy przedsiębiorstwa decydują się na wdrożenie stanowisk pracy dostępnych dla osób z niepełnosprawnościami, otwierają drzwi do licznych korzyści. Przede wszystkim zyskują dostęp do wysoce wykwalifikowanej i zaangażowanej kadry pracowniczej. W dłuższej perspektywie, podejmując takie działania, przyczyniają się do rozwiązania problemu braku wykwalifikowanej siły roboczej, poszerzając krąg potencjalnych pracowników. Ponadto, dzięki temu wszyscy pracownicy w organizacji mogą być zdolni do pracy przez dłuższy czas. Firmy, które podejmują kroki w kierunku eliminacji barier, inwestują w swoją przyszłość i myślą perspektywicznie.
Dodatkowo, taka postawa przynosi korzyści wizerunkowe dla firmy. Przedsiębiorstwa, które stosują takie rozwiązania, mogą być postrzegane jako atrakcyjni pracodawcy, dbający o dobrostan swojej załogi i chcący spełniać swoje obowiązki wobec społeczeństwa. Firmy korzystające z ławek pracy dostępnych dla wszystkich mają również większe szanse na zdobycie zamówień publicznych. Procesy operacyjne i ogólna wydajność również ulegają poprawie dzięki wdrażaniu bardziej ergonomicznych praktyk pracy. Co więcej, w Polsce firmy mogą uniknąć konieczności płacenia obowiązkowych składek finansowych, które są nałożone, jeśli nie spełniają prawnego obowiązku zatrudniania określonej liczby osób niepełnosprawnych. Wysokość tych składek zależy od średniej rocznej liczby zatrudnionych pracowników.
W firmie Gulajski, specjalizującej się w produkcji świetlików dachowych, wyłazów dachowych oraz klap dymowych, zastosowano ergonomiczne stanowiska montażowe, które są dostosowane również do potrzeb personelu niepełnosprawnego. Dzięki temu dostosowaniu, firma Gulajski zdołała stworzyć miejsca pracy dla osób z niepełnosprawnościami, co nie tylko przyczyniło się do ich integracji zawodowej, ale również przyniosło firmie korzyści wynikające z uczestnictwa w programie PFRON (Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych).
Dostosowanie stanowisk pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych w firmie Gulajski obejmowało między innymi zapewnienie odpowiedniej przestrzeni roboczej, dostosowanie wysokości i układu sprzętu, a także zapewnienie specjalistycznego sprzętu ułatwiającego pracę. Takie zmiany umożliwiły osobom z różnymi rodzajami niepełnosprawności efektywne i bezpieczne wykonywanie swoich obowiązków.
Zatrudnienie osób niepełnosprawnych nie tylko przyczyniło się do wzrostu różnorodności i włączenia społecznego w firmie, ale również pozwoliło na korzystanie z wsparcia finansowego oferowanego przez PFRON. Program ten oferuje różne formy wsparcia dla pracodawców, którzy zatrudniają osoby niepełnosprawne, w tym dofinansowania do wynagrodzeń, środków na dostosowanie stanowisk pracy, a także ulgi podatkowe.
Inicjatywa ta nie tylko świadczy o społecznej odpowiedzialności firmy Gulajski, ale również pokazuje, jak integracja osób niepełnosprawnych może przynieść korzyści zarówno pracownikom, jak i przedsiębiorstwu. Dzięki temu podejściu firma zyskuje nie tylko w aspekcie ekonomicznym, ale również buduje pozytywny wizerunek jako pracodawca wspierający różnorodność i inkluzję.
Autor: mgr Damian Morawiecki